Flåmsbana

Każdy, kto kiedykolwiek słyszał o miejscowości Flåm, musiał słyszeć także o kolejce Flåmsbana. Ta dwudziestokilometrowa trasa kolejowa z Flåm do Myrdal cieszy się wśród turystów z całego świata nie mniejszym zainteresowaniem niż Prekestolen czy Trolltunga. Podróż kolejką uznaje się za jedną z najbardziej widowiskowych na świecie. Wznoszące się po obu stronach doliny wysokie, strome szczyty i piękne wodospady potrafią oczarować przyjezdnych.

Anyone who has ever heard about Flåm, must have heard about Flåmsbana as well. This twenty-kilometer train route from Flåm to Myrdal is very popular travel destination for tourists from all the world, comparable with Prekestolen or Trolltunga. The train journey is considered one of the most spectacular in the world. Ascending the high steep peaks on both sides of the valley, and beautiful waterfalls can charm the visitors.

Wybudowanie trasy kolejowej pomiędzy Flåm i Myrdal należy uznać za arcydzieło inżynierii. Budowę rozpoczęto na początku XX w. a pierwsze pociągi mogły pokonać całą drogę dopiero w latach 40-tych XX w. (po 20 latach od rozpoczęcia prac) Obie stacje dzieli odległość 20 km i różnica wysokości aż 863,5 m. Stąd nachylenie torów na trasie wynosi nawet 28% (55/1000). W celach bezpieczeństwa zapewniono kolejce aż pięć niezależnych systemów hamowania, z których każdy jest w stanie zatrzymać pociąg. Na całej trasie przejeżdża się przez 20 tuneli o łącznej długości 6 km, a większość z nich została wydrążona ręcznie. Najtrudniejszy do wybudowania był tunel Vatnahalsen, w którym linia wykonuje zwrot o 180 stopni. Ze względów bezpieczeństwa linia została tak zaprojektowana, by nie pokonywała rzeki przez mosty; rzekę skierowano czterema tunelami pod linią kolejową. Otwarcie dla trakcji spalinowej nastąpiło 1 sierpnia 1940, głównie dla przewozów towarowych a zelektryfikowano ją 4 lata później, jako jedną z pierwszych linii w Norwegii.

The construction of the railway between Flåm and Myrdal should be regarded as a masterpiece of engineering. It started at the beginning of the 20th century and the first trains could pass the route in  1940 (20 years after beginning of work). Distance between  both stations is 20 km and vertical difference is 863.5 m. The route inclination is 28% (55/1000). For safety purposes, there are five independent braking systems available, each of which is able to stop the train. The entire route runs through 20 tunnels of a total length of 6 km, and most of them have been hollowed by human hands. The most difficult to build was the Vatnahalsen tunnel, where the line turns 180 degrees. For security reasons, the line was designed to avoid crossing bridges; the river was directed through four tunnels under the railway line. The opening for traction was on August 1, 1940, mainly for freight and electrified was made 4 years later as one of the first lines in Norway.

W Myrdal linia kolejki łączy się z główną linią kolejową łączącą Oslo i Bergen. Latem pociągi na trasie Flåm – Myrdal kursują nawet dziesięć razy dziennie (4 do 5 poza sezonem) a pokonanie 20 kilometrowej trasy zajmuje około godzinę. Kolejka zatrzymuje się na stacjach pośrednich. Jedną z najbardziej zapadających w pamięć jest stacja na tarasie widokowym przy wodospadzie Kjosfossen. Do uszu podróżnych oprócz huku przewalających się po skałach ogromnych mas wody dochodzi puszczana z głośników muzyka. Zaraz potem tuż przy wodospadzie pojawia się ubrana w czerwoną suknię tańcząca kobieta.

In Myrdal, the line connects to the main railway route between Oslo and Bergen. In summer, trains run on the Flåm – Myrdal route up to ten times a day (4 to 5 out of season) and the 20km route takes about an hour. The train stops at intermediate stations. One of the most memorable is the station on the scenic terrace next to the Kjosfossen waterfall. Apart from the roar of the huge masses of water, travelers can hear the music coming from the loudspeakers. After the first sounds, right next to the waterfall appears a dancing woman dressed in a red robe.

Ten niesamowity spektakl można obejrzeć chociażby na poniższym filmie.

This amazing performance can be seen in the movie below.

Cały spektakl jest powiązany z norweskimi legendami i folklorem. Owa tańcząca kobieta to Huldra, odpowiednik słowiańskiej rusałki bądź nimfy. Huldry pojawiały się w mglistych lasach, górach lub przy wodospadach i swoim tańcem oraz śpiewem przyciągały do siebie samotnych wędrowców. Omamionych ich wdziękami zabierały do jaskiń, gdzie spotykał ich rychły koniec. Niektóre podania opowiadają o Huldrach żyjących blisko obozowisk wypalaczy węgla drzewnego, pilnujących palenisk i strzegących pracujących przy nich mężczyzn. Przedstawiane były jako piękne kobiety z długimi rozpuszczonymi włosami ubrane w długie suknie, które miały skrywać ich krowie lub lisie ogony.

The whole show is related to Norwegian legends and folklore. This dancing woman is Huldra, the equivalent of a Slavic forest nymph. Huldra appeared in foggy forests, mountains or by waterfalls, and with their dance and singing seduced lonely travelers. Tempted by their charms men they took to the caves where  they  lost their lives. Some legends tell of the Huldra living near charcoal burners camps, guarding fireplaces and guarding the men working there. They were presented as beautiful women with long, dissolved hair in long dresses to hide their cows or fox tails.

W rolę Huldry przy wodospadzie Kjosfossen wcielają się studentki szkoły baletowej.

Role of Huldra by the Kjosfossen waterfall play the students of the ballet school.

Innymi wodospadami, widzianymi z okien pociągu jest majestatyczny Rjoandefossen (310 metrów wysokości), Brekkefossen, Myrdalsfossen i Kårdalsfossen.

Other waterfalls seen from the train windows are the majestic Rjoandefossen (310 meters high), Brekkefossen, Myrdalsfossen and Kårdalsfossen.

Niemałe wrażenie robi także przejażdżka przez wpomniany już tunel Vatnahalsen, w którym znajdują się odcinki częściowo otwarte, dzięki czemu można podziwiać widoki za oknem.

Not less impressive is the ride through the mentioned earlier Vatnahalsen tunnel, where there are partially open sections, so you can enjoy the views outside the tunnel.

Na peronie w Myrdal. | On the station in Myrdal.

Wodospad Myrdalsfossen, droga Vatnahalsen i widoczne po lewej odkryte części tunelu  Vatnahalsen. | Myrdalsfossen waterfall, Vatnahalsen road and part of uncover Vatnahalsen tunnel on left.

Po powrocie do Flåm warto wybrać się do Muzeum Kojelki Flåm (Flåmsbanemuseet), tym bardziej, że wstęp jest bezpłatny. Wewnątrz można się zapoznać z historią budowy linii kolejowej Flåm – Myrdal, obejrzeć modele kolejki i ciekawe eksponaty z pierwszej połowy  XX w. W muzeum znajduje się również sklepik z pamiątkami.

When you return to Flåm, you can go to Flåmsbana Museum (Flåmsbanemuseet), the entrance is free of charge. Inside you will find out about the history of the Flåm – Myrdal railway line, watch the train models and interesting exhibits from the first half of the twentieth century. The museum also includes a souvenir shop.