Eidsborg stavkirke

Kościół słupowy (bądź klepkowy) Eidsborg znajduje się w osadzie o tej samej nazwie w gminie Tokke, w okręgu Vestfold og Telemark. Patronem świątyni jest św. Mikołaj z Miry, a powstanie budowli datuje się na XIII wiek. Świątynia w Eidsborg jest najmniejszą tego typu budowlą spośród 28 zachowanych do naszych czasów. Powierzchnia wewnątrz wynosi zaledwie 30 m².

Szacuje się, że główna nawa mogła zostać wzniesiona około 1250-1300 roku. Na przełomie wieków kościół był wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany. Na początku był to stosunkowo prosty, długi kościół z węższym chórem. Zwęglone szczątki drewna pod istniejącym kościołem wskazują, że wcześniej na tym miejscu znajdował się inny budynek, ale nie zachowały się żadne wzmianki historyczne na ten temat. W XVIII w. Powstała wieża, a nawy boczne oraz prezbiterium zostały dobudowane w XIX wieku. Wygląd kościoła zmieniał się z każdą modyfikacją ale w latach 1927-1929, za sprawą Georga Eliassena, przywrócono mu pierwotny, średniowieczny charakter. Ostatnia renowacja kościoła miała miejsce w latach 2005 – 2008.

Wnętrze kościoła zdobią malowidła liści akantu z 1604 i 1609 roku, natomiast w latach 80-tych XX wieku, poszerzoną nawę pomalowano wg oryginalnych wzorów, zachowanych w kościele w Lårdal. Oryginalna figura patrona, św. Mikołaja z Miry, znajduje się obecnie w muzeum ludowym w Oslo, natomiast wnętrze świątyni zdobi jej kopia. Św. Mikołaj jest między innymi patronem kamieniarzy, a w Eidsbordg wytwarzano dawniej kamienie szlifierskie. Wg tradycji, w przeddzień nocy świętojańskiej statua była niesiona w procesji do pobliskiego jeziora Eidsborgtjønni, zanurzana w wodzie i obnoszona wokół jeziora, co miało symbolizować oczyszczenie z grzechów i zapewnić okolicznym mieszkańcom błogosławieństwo patrona. Ów rytuał odtwarzany jest również obecnie, choć ma bardziej widowiskowy, teatralny charakter, a nie religijny.

Z budową kościoła związane są dwie osobliwe legendy. Według pierwszej z nich, mieszkańcy nie byli zgodni co do miejsca, gdzie ma powstać kościół. Pomimo sporów rozpoczęto budowę. Pewnej nocy pozostawione na miejscu budowy narzędzia zniknęły, ale odnaleziono je po długich poszukiwaniach zupełnie gdzie indziej. Uznano to za znak i ostatecznie kościół wzniesiono tam, gdzie znaleziono narzędzia.

Druga legenda głosi, że miejscem wzniesienia kościoła było skaliste wzgórze, co uniemożliwiało grzebanie zmarłych na przykościelnym cmentarzu. Dwie skazane na śmierć dziewczyny dostały szansę na uniknięcie kary o ile naniosą dość ziemi, aby można było założyć przy świątyni cmentarz. Zadanie zostało wykonane, a pierwsi zmarli zostali pochowani jeszcze za życia obu dziewcząt.

Kościół w Eidsborg jest jednym z niewielu kościołów w Norwegii, znajdujących się na szlaku pielgrzymkowym.

Tuż obok świątyni znajduje się Vest Telemark Museum, a jednym z budynków który można obejrzeć jest Stålekleivloftet, uważany za najstarszy drewniany budynek niekościelny w Norwegii i jeden z najstarszych na świecie. Nie wiadomo kiedy dokładnie został wzniesiony, jednak zastosowana technika, tzw. finndalslaft nie była używana po okresie Czarnej Śmierci (1349r). Ponadto na budynku odkryto napis runiczny, który datuje się na rok 1300. W ostatnich latach przeprowadzano badania drewna i okazało się, że ścięto je około 1167 r. Budynek powstał dla kobiety, Åse Stålekleiv, która była bogatą właścicielką ziemską w Eidsborg.

The Eidsborg Stave Church is located in the settlement of the same name in the municipality of Tokke, in the county of Vestfold and Telemark. The patron saint of the church is St. Nicholas of Myra, and the construction of the building dates back to the 13th century. The church in Eidsborg is the smallest of the 28 remaining buildings of this type. The interior area is only 30 m².

It is estimated that the main nave was built around 1250-1300. The church was expanded and rebuilt several times over the centuries. At first, it was a relatively simple, long church with a narrower choir. Charred remains of wood under the existing church indicate that there had previously been another building on this site, but there are no historical records of this. A tower was built in the 18th century, and the side naves and chancel were added in the 19th century. The appearance of the church changed with each modification, but in the years 1927-1929, thanks to Georg Eliassen, it was restored to its original, medieval character. The last renovation of the church took place in the years 2005-2008.

The interior of the church is decorated with acanthus leaf paintings from 1604 and 1609, while in the 1980s, the widened nave was painted according to the original patterns, preserved in the church in Lårdal. The original figure of the patron, St. Nicholas of Myra, is currently in the Oslo Folk Museum, while the interior of the church is decorated with its copy. St. Nicholas is, among other things, the patron saint of stonemasons, and grinding stones were once produced in Eidsbordg. According to tradition, on the eve of Midsummer’s Eve the statue was carried in a procession to the nearby lake Eidsborgtjønni, immersed in water and carried around the lake, which was to symbolize cleansing from sins and to ensure the blessing of the patron saint for the locals. This ritual is still performed today, although it has a more spectacular, theatrical character, rather than a religious one.

There are two peculiar legends associated with the construction of the church. According to the first one, the residents did not agree on where the church was to be built. Despite the disputes, construction began. One night, the tools left at the construction site disappeared, but were found after a long search somewhere else. This was considered a sign and the church was eventually built where the tools were found.

The second legend says that the church was built on a rocky hill, which made it impossible to bury the dead on the church cemetery. Two girls sentenced to death were given a chance to avoid punishment if they brought enough earth to establish a cemetery next to the church. The task was completed and the first deceased were buried while both girls were still alive.

The church in Eidsborg is one of the few churches in Norway located on the pilgrimage route.

Right next to the church is the Vest Telemark Museum, and one of the buildings that can be seen is Stålekleivloftet, considered to be the oldest wooden non-church building in Norway and one of the oldest in the world. It is not known exactly when it was built, but the technique used, the so-called finndalslaft, was not used after the Black Death (1349). In addition, a runic inscription was discovered on the building, which dates back to 1300. In recent years, research has been carried out on the wood and it turned out that it was cut down around 1167. The building was built for a woman, Åse Stålekleiv, who was a wealthy landowner in Eidsborg.