Jettegrytene

 

Kilka kilometrów na wschód od Åkrafjordu znajduje się nieduża lecz malownicza dolina Rullestad. Przejeżdżający drogą E134 mogą dojrzeć wodospad Sagfossen, którego wody spływają do jeziora Rullestadvatnet. Tuż przy jeziorze znajduje się otwarty w 2008 roku kamping i pole namiotowe. Podróżni mogą rozkoszować się wypiekami piekarni, zjeść lokalne przysmaki w kafejce lub skorzystać z niewielkiego sklepu. Dodatkowymi atrakcjami kampingu są: boisko do siatkówki plażowej, możliwość wypożyczenia łódki lub kajaku oraz ekspozycja ciekawych kamieni i minerałów. Ci, którzy preferują aktywny wypoczynek, odnajdą w okolicy kilka mniej lub bardziej wymagających szlaków turystycznych.

A few kilometers east of Åkrafjord is a small but charming Rullestad valley. Driving by E134 road you can see Sagfossen waterfall, which runs down to Lake Rullestadvatnet. Right next to the lake there is a camping site opened in 2008. Travelers can enjoy bakery baked goods, eat local food at the cafe or visit the small shop. Additional attractions of this place are: beach volleyball court, possibility of rent boat or kayak and exposition of interesting stones and minerals. Those who prefer active leisure, can find in the area some more or less demanding hiking trails.

Najlżejsza wycieczka to licząca 4,5 kilometra trasa dookoła jeziora. Inne szlaki prowadzą do górskiego schroniska Simlebu (około 800 m n.p.m.) lub na szczyt Ramnanuten. Ja skusiłem się na ścieżkę wiodącą do Jettegrytene.

The lightest tour is a 4.5 kilometer route around the lake. Other trails lead to the Simlebu mountain cabin (about 800 m above sea level) or to Ramnanuten Mountain. I tempted myself for the path leading to Jettegrytene.

Rullestad i okolice. | Rullestad and surrounding area.

Jettegrytene to charakterystyczne dziury w skale o przekroju niemal idealnego okręgu i głębokie na kilka do kilkunastu metrów. Powstały w okresie ostatniego zlodowacenia (100 000 do 9000 lat temu) w wyniku wirujących z dużą prędkością mas wody, kamieni i żwiru. Największe dziury mają nawet po kilka metrów średnicy a ich położenie na stromym zboczu góry sprawia, że wędrówka na ostatnim etapie może być przy niesprzyjającej pogodzie dość ryzykowna.

Jettegrytene are a characteristic holes in a rock with a cross-section of an almost perfect circle and deep up to several meters. They were created during the last ice age (100,000 to 9,000 years ago) as a result of whirl high velocities of water, stones and gravel. The biggest holes are even several meters in diameter. Their position on the steep slope of the mountain makes the journey at the last stage of this route quite difficult in bad weather conditions.

Giant’s cauldrons, copyright by Espen Mills

Jettenegrtene Rullestad, copyright by Espen Mills

Decydując się na tę trasę można skorzystać z bezpłatnego parkingu przy Rullestad Camping i dojść kawałek starą drogą, prowadzącą przez wąwóz Rullestadjuvet. W 2006 roku oddano do użytku tunel, liczący niecałe 3 km, dzięki czemu można ominąć tą wąską i krętą drogę. Niemniej jest ona niezwykle widowiskowa, a biegnąca wzdłuż niej dziewiętnastowieczna droga pocztowa, stanowi dodatkową atrakcję okolicy.

Deciding on this route you can use the free of charge parking lot at Rullestad Camping and walk a bit of the old road leading through the Rullestadjuvet gorge. In 2006 a 2,9 km tunnel was opened so now you can get around this narrow and winding road. However, it is an extraordinary scenic view, and the 19th century postal road, which goes parallel is an additional attraction of the area.

Dzień, podobnie jak wiele innych tego lata zapowiadał się deszczowo, choć opady miały być niewielkie. Pozostawiwszy auto na parkingu przy boisku od siatkówki ruszyłem w kierunku wąwozu Rullestadjuvet. W pewnym miejscu minąłem odchodzącą w bok ścieżkę oznaczoną jako droga pocztowa (postvegen). Wspinając się wyżej po asfaltowej drodze i mając po prawej spływającą z gór rwącą rzekę, widziałem jak bardzo spektakularną trasą jest owa postvegen, biegnąca równolegle po drugiej stronie rzeki. Wkrótce doszedłem do kamiennego mostu, gdzie moja droga łączyła się z trasą pocztową. Uznałem, że w drodze powrotnej będę mógł zejść właśnie tędy.

The day, like many other this summer supposed to be rainy, but weathercast showed a few hours break in raining. I left the car at a parking lot near the volleyball playground and started my hike towards the Rullestadjuvet gorge. At some point, I passed the path marked as postal road (postvegen). Some time later, I saw how spectacular this postvegen is. The route was running parallel on the other side of the river. Soon I reached the stone bridge, where my road connected to the postal road. I thought that on the way back I could choose this way down.

Tymczasem szedłem dalej wzdłuż rzeki. Minąłem stromy szlak odchodzący w kierunku Simlebu a jakś czas później dotarłem do interesującego mnie drogowskazu prowadzącego do Jettegrytene (oraz kolejnego odcinka drogi pocztowej). Tuż obok znajdował się nieduży parking dla tych, którzy chcieliby rozpocząć wędrówkę dopiero od tego miejsca. Przeszedłem przez rzekę korzystając z drewnianego mostu i znalazłem się na leśnej ścieżce. Wiodła ona wzdłuż rzeki, która w dość widowiskowy sposób, wieloma kaskadami spływała w kierunku jeziora Rullestadvatnet.

Meanwhile, I walked along the river. I passed a steep trail going to Simlebu and some time later I got to the signpost that led to Jettegrytene (and the next section of the postal road). Right next to it was a small parking lot for those who would like to start hiking from this point. I crossed the river using a wooden bridge and I went on the forest path. It led along the river, which in a spectacular way, with many cascades flowing down towards Lake Rullestadvatnet.

W pewnej chwili pomiędzy drzewami dostrzegłem coś więcej niż kolejną kaskadę. Okazało się, że dotarłem do punktu widokowego na wodospad Skromsfossen. W niewielkim prześwicie pomiędzy drzewami postawiono ławeczkę z której można rozkoszować się widokiem. A ten naprawdę robił wrażenie, mimo, że wodospad nie należy do wysokich. Wodospad jest również widoczny ze starej drogi E134 omijającej Rullestad Tunnel.

At some moment between the trees I saw something more than another cascade. It turned out that I reached the view point for Skromsfossen Waterfall. In the small clearness between the trees, there was a bench from which you can enjoy the view. And this one is really impressed, even though the waterfall does not belong to the high ones. The waterfall is also visible from the old E134 road that bypass of the Rullestad Tunnel.

Zaraz za punktem widokowym szlak się rozdziela na drogę pocztową i Jettergrytene. Ścieżka prowadząca do dziur w skale zrobiła się wkrótce stroma i często wiodła po gołej skale. Wszedłem na skaliste wzniesienie, z którego rozpościerał się ciekawy widok na okolicę. Niedaleko znajdowało się jeziorko o kształcie łapy wielkiego dinozaura. Dalej było już z górki (i trochę pod górkę). Wkrótce wspiąłem się na kolejne wzgórze a widok ze szczytu okazał się powalający. W dole przede mną widziałem jezioro Rullestadvatnet, kamping i otaczające dolinę zbocza gór. Przy stosie kamieni w drewnianej skrzynce znalazłem zeszyt, gdzie mogłem się wpisać. Tabliczka informowała, że do celu wędrówki zostało zaledwie 100 metrów.

Directly after the view point, the route is divided into the postal route and Jettergrytene. The path leading to the holes in the rock soon became steep and often led to bare rock. I stepped on a rocky hill from which I had an interesting view of the surrounded area. There was a large dinosaur foot-shaped lake nearby. Soon I climbed to the next hill and the top view was breathtaking. Down below I saw Lake Rullestadvatnet, a camping site and the surrounding mountain slopes. At the stack of stones in a wooden box I found a notebook where I could sign my name. The sign said that the destination was only 100 meters away.

Skromsfossen

Okazało się, że ten ostatni odcinek jest najtrudniejszy. Na szczęście na gołej, stromej ścianie umocowano poręczówki i zamontowano stopnie z nierdzewnej stali. Dotarłem do pierwszej dziury. Okrągły otwór o kilkometrowej średnicy, wydrążony w skale robił wrażenie. Niestety położenie tego zjawiska na stromej ścianie wyklucza zrobienie idealnego zdjęcia z dalszej perspektywy.

It turned out that this last episode is the hardest. Fortunately, on the steep wall were fixed the rails and made from stainless steel steps. I reached the first hole. A circular hole of several meters in diameter, hollowed out in the rock makes big impression. Unfortunately, the location of this phenomenon on the steep wall precludes the taking of the perfect picture from a further perspective.

Pomagając sobie poręczówkami, łańcuchami i metalowymi stopniami dotarłem do innych dziur. W ich wnętrzu przez lata gromadziła się woda i ziemia. Wiele z nich było pozarastana trawą.

By using the rails, chains and metal steps I reached other holes. In their interior, ground and water have accumulated for years. Many of them were overgrown with grass.

        

Droga powrotna przebiegała tą samą trasą, choć w internecie znalazłem szlak, którym można wrócić na kamping inną ścieżką. Dzięki temu jednak miałem okazję podążyć drogą pocztową, którą mijałem na początku wędrówki. Dotarłem do tamtego miejsca i przy kamiennym moście skręciłem w boczną ścieżkę na postvegen. Szedłem wzdłuż skalnej półki, szerokiej na półtora metra. Po prawej stronie ziała przepaść i kipiel rwącej rzeki w dole. Po lewej mijałem skalną ścianę z zamocowaną poręczówką. Przeszedłem przez drewniany mostek. Wiele z desek była już spróchniałych, ale wierzyłem, że ktoś jednak dba o tę konstrukcję. Udało mi się przejść, choć buty ślizgały się po mokrym drewnie.

The return route was the same way, although on the internet I found a trail that leads to the camping site by another path. But thanks to that, I had the opportunity to follow the postal route I passed at the beginning of the journey. I reached that place and turned to the postvegen by the stone bridge. I walked along the rocky shelf, one and a half meters wide. On the right side was the gorge and  rushing river below. On the left I passed a rock wall with a fixed rail. I walked through the wooden bridge. Many of the boards were already rotten, but I believed that someone was taking care of this structure. I managed to get through, although the shoes slipped on the wet wood.

Kolejny most był dłuższy, ale znacznie lepiej utrzymany. Nim do niego doszedłem, dopadł mnie zapowiadany deszcz. Potem półka, po której szedłem zrobiła się szersza i prowadziła mnie w dół. Zanim wyszedłem z wąwozu, czekał na mnie kolejny most. Dalej była już tylko wędrówka po płaskim polu wzdłuż rzeki. Lało już na całego, gdy dotarłem na kamping i mogłem wsiąść do swojego auta.

Another bridge was longer, but much better maintained. Before I came to it, the rain came to me. Then the shelf I followed went wider and led me down. Before I left the gorge, another wooden bridge was waiting for me. Further it was just a hike along a flat field along the river. It seems that rain is not going to stop, when I reached the camping site and my parked car.

GPS w komórce wskazywał, że przebyłem ponad 10 km. Zajęło mi to prawie cztery godziny, wliczając częste przerwy na złapanie oddechu, podziwianie widoków i fotki. Maksymalna wysokość trasy to 413m n.p.m. Najniższy punkt przy kampingu liczy 143 m n.p.m.

GPS in my cell phone indicated that I made more than 10 km. It took me nearly four hours, including frequent breath-taking breaks, admiring views and taking photos. Maximum route height is 413m above sea level. The lowest point at the campsite is 143 m.