-
Hegge Stavkirke
Drewniany kościółek Hegge można znaleźć w gminie Øystre Slidre w okręgu Innlandet, we wsi Hegge. Przemierzając drogę 51 (trasę krajobrazową prowadzącą w góry Jotunheimen) warto zrobić króki objazd kilka kilometrów na południe od Beitostølen, aby zobaczyć ten obiekt architektoniczny z XIII wieku. Jego powstanie datowane jest na rok 1216 i wciąż jest używany jako kościół parafialny (może pomieścić 150 osób). Budowla oparta jest na ośmiu stojących wewnętrznych kolumnach, tworzących arkadę, otaczającą centalny obszar z podniesionym dachem. Świątynia jest długa, z prostokątną nawą i mniejszym, węższym chórem. Kolumny, na których opiera się konstrukcja ozdobione są rzeźbionymi motywami, spotykanymi również w innych średniowiecznych kościołach. Na jednej z kolumn znajduje się napis runiczny,…
-
Eidsborg stavkirke
Kościół słupowy (bądź klepkowy) Eidsborg znajduje się w osadzie o tej samej nazwie w gminie Tokke, w okręgu Vestfold og Telemark. Patronem świątyni jest św. Mikołaj z Miry, a powstanie budowli datuje się na XIII wiek. Świątynia w Eidsborg jest najmniejszą tego typu budowlą spośród 28 zachowanych do naszych czasów. Powierzchnia wewnątrz wynosi zaledwie 30 m². Szacuje się, że główna nawa mogła zostać wzniesiona około 1250-1300 roku. Na przełomie wieków kościół był wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany. Na początku był to stosunkowo prosty, długi kościół z węższym chórem. Zwęglone szczątki drewna pod istniejącym kościołem wskazują, że wcześniej na tym miejscu znajdował się inny budynek, ale nie zachowały się żadne wzmianki historyczne…
-
Kościół klepkowy w Borgund
O kościółku w Borgund już kiedyś pisałem. Urzekająca budowla przyciąga mnie jednak jak magnes i za każdym razem gdy jestem w pobliżu, zatrzymuję się by nacieszyć oczy tym fenomenem. Zbudowany około 1180 roku, stanowi wzór architektoniczny budowli świątynnych średniowiecznej Skandynawii. Podczas rekonstrukcji kościołów w Gol oraz w Hopperstad, wzorowano się właśnie na kościele Borgund. Bogate zdobienia i kaskadowy dach są charakterystycznym elementem budowli, a sylwetka świątyni urzeka harmonią. Trzy osobne wejścia otoczone są kunsztownymi zdobieniami i mieszczą się w zadaszonej galerii, biegnącej wokół świątyni. Wewnątrz, poza ołtarzem i kilkoma elementami w jego sąsiedztwie jest zadziwiająco pusto. Uderzyło mnie to, gdy podczas którejś z kolei wizyty, w końcu miałem okazję zakupić…
-
Urnes stavkirke
Spośród wszystkich 29 kościołów klepkowych (słupowych) zachowanych do naszych czasów, kościół w Urnes (Ornes) jest najstarszy i odznacza się najcenniejszymi, unikalnymi zabytkami. Został wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO w 1979 roku. Położony na wzniesieniu ponad Lustrafjodem (najdalszym odgałęzieniem Sognefjordu) kościółek prezentuje naprawdę okazale na tle krajobrazu zachodniej Norwegii. Kościół w Urnes, a właściwie w Ornes (norweskie O wymawia się jak U, stąd ktoś postanowił zmienić oficjalną nazwę świątyni, żeby przyjezdni mieli łatwiej) powstał w przybliżeniu w 1130 r. Tak jak i inne tego typu konstrukcje wzniesiono go na bazie pionowych, drewnianych słupów, wspartych na kamieniach (stąd nazwa kościół słupowy). W ciągu wielu lat (stuleci) istnienia, świątynię wielokrotnie przebudowywano, rekonstruowano…
-
Kongevgen: Tyinkrysset – Øye
Kongevegen over Filefjell czyli Droga Królewska przez góry Filefjell to ponad 100 km szlak pieszy i rowerowy, pomiędzy miejscowościami Lærdal i Vang. W przeszłości trasa ta była częścią głównej drogi łączącej wschód i zachód Norwegii, Bergen i Oslo. Dziś, niemal równolegle przebiega trasa E16, a Kongevegen over Filefjell to turystyczna perełka regionu. 110km podzielono na 11 odcinków, dzięki czemu nie ma potrzeby mordować się z całym dystansem na raz. Odcinek Tyinkrysset – Øye miał był łatwym i przyjemnym dopełnieniem przebytej do tej pory wędrówki. I rzeczywiście taki właśnie był. Liczyłem na całkiem płaską trasę, ale okazało się, że w dużym stopniu jest ona pochylona w taki sposób, że niemal przez…
-
Heddal stavkirke
Kościół klepkowy (stavkirke) w Heddal jest największym tego typu obiektem w Norwegii. Położony tuż przy drodze E134, kilka kilometrów na wschód od Notodden i ponad 100 km od Oslo, jest świetnym miejscem na zorganizowanie przerwy w podróży. Kościół zbudowano w XIII wieku, a dziś wciąż odprawiane są w nim nabożeństwa i specjalne ceremonie, jak np. śluby. Konstrukcja kościoła opiera się na 12 pionowych, narożnych słupach, które następnie spięto długimi deskami (klepkami). Na niepowtarzalny kształt budowli składają się trzy wieże oraz aż 64 powierzchnie dachowe. Wewnątrz podziwiać można pięknie zdobiony XIII wieczny tron biskupi, chrzcielnicę, XVII wieczny ołtarz oraz malowidła ścienne. Więcej na temat kościołów tego typu pisałem tutaj. A tutaj…
-
Borgund stavkirke, Torpo stavkirke & Undredal stavkirke
”Przez ponad dwa wieki, od końca X do XIII w. wiara w Chrystusa mieszała się na północy z wierzeniami w pogańskich bogów. W tym właśnie czasie powstało w Norwegii około 1000 stavkirke (od stav – klepka, kirke – kościół), z których do dziś można podziwiać blisko 30. Wielu naukowców uważa, że budowle tego typu powstawały na długo przed przyjęciem chrześcijaństwa (początek XI w.) i że w stylu stav wikingowie wznosili swe pogańskie świątynie. Trzon konstrukcji stavkirke stanowiła szkieletowa rama złożona z pionowych słupów narożnych (zwanych stav lub masztami) spiętych następnie długimi deskami (klepkami), które techniką zaczerpniętą z budowy łodzi nakładano pionowo, tworząc ścianę kościoła. Najstarsze kościółki z XI w. były…
